Các bệnh lý liên quan đến vitamin D

Loãng xương và gãy xương

Một trong những vai trò quan trọng nhất và nổi tiếng nhấtvitamin D là chỉ dẫn cho đường ruột hấp thụ canxi vào máu. Nếu không có đủ vitamin D, cơ thể bạn sẽ rút lượng canxi mà nó cần từ xương, mà không cần biết bạn đã nạp vào baonhiêu canxi  qua thức ăn và các chất bổ sung.

Có bằng chứng rõ ràng về vai trò của vitamin D trong việc ngăn ngừa bệnh loãng xương một bệnh làm giảm mật độ xương và tăng nguy cơ gãy xương. Cứ năm người chết trong vòng một năm thì có 1 người chết do gãy xương hông và đó là gần như luôn luôn là vào mùa thu. Vitamin D  không chỉ khiến xương chắc khỏe mà nó còn giúp  củng cố cơ bắp, điều này  làm giảm khả năng bị té ngã của người đó.

Một nghiên cứu, trong đó gộp kết quả từ 12 thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát liên quan đến hơn 19.000 người trên 60 tuổi, nhận thấy rằng bổ sung vitamin D từ 700-800 IU hàng ngày giúp giảm nguy cơ gãy xương hông và các gãy xương  xương sống khác xuống khoảng một phần tư so với việc  chỉ bổ sung  riêng canxi hoặc giả dược

Năm 2011, lực lượng đặc nhiệm Dịch vụ dự phòng Hoa Kỳ (USPSTF) công bố một phân tích meta và đưa ra kiến nghị về bổ sung vitamin D và canxi. Các phân tích kết luận rằng bổ sung hỗn hợp vitamin D và canxi (Vitamin D từ300 đến 1.100 IU mỗi ngày vàcanxi từ 500 đến 1.200 mg mỗi ngày) – chứ không bổ sung riêng 1 mình vitamin D, có thể làm giảm nguy cơ gãy xương ở người lớn tuổi. Các hiệu quả  có thể cao hơn đối với  những người cao tuổi sống trong các viện bảo trợ. Trong khuyến nghị của mình, cơ quan này nói rằng đối với người trưởng thành sống ở nhà (không được hỗ trợ hay nhà dưỡng lão), không có đủ bằng chứng để xác định vitamin D có bổ sung canxi có thể ngăn ngừa gãy xương ở nam giới, ở những phụ nữ chưa đi qua thời kỳ mãn kinh, hoặc ở phụ nữ sau mãn kinh.

Yếu cơ và ngã

Việc thiếu  vitamin D có thể dẫn đến suy nhược cơ bắp, và các chức năng của cơ  bắp có thể được cải thiện rõ ràng khi bổ sung đầy đủ vitamin này. Một nghiên cứu của các cư dân nhà dưỡng lão thấy rằng, trong thời gian năm tháng, những người dùng 800 IU vitamin D bổ sung mỗi ngày sẽ giảm nguy cơ bị té ngã  là 72% so với những người được cho dùng giả dược; lưu ý là liều bổ sung thấp hơn của vitamin D lại không cho  tác dụng bảo vệ như vậy. Dựa vào điều này và bằng chứng, báo cáo USPSTF nhấn mạnh khuyên bổ sung vitamin D có thể có hiệu quả trong việc ngăn ngừa té ngã ở người lớn trên 65 tuổi không sống trong nhà dưỡng lão là những người có nguy cơ cao hay té ngã.

Huyết áp cao và bệnh tim

Một số ít các nghiên cứu quan sát cho thấy rằng những người có nồng độ vitamin D thấp sẽđối mặt với nguy cơ bị bệnh tim cao hơn. Một nghiên cứu còn tìm thấy có liên hệ giữa nồng độ trong máu thấp của vitamin D với một nguy cơ lớn hơn 76% người mắc cao huyết áp, một yếu tố nguy cơ phổ biến dẫn tới bệnh tim. Một nghiên cứu quan sát gần đây của các nhà khoa học Harvard cũng tìm thấy một mối tương quan nhỏ giữa nồng độ vitamin D thấp và rủi ro cao của đột quỵ.

Tuy nhiên, hai thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên quy mô lớn về việc bổ sung vitamin D với  liều thấp hơn 400 IU (-..-) đã không  tìm thấy lợi ích cho việc làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim hoặc đột quỵ. Một đánh giá đối với  46 thử nghiệm đã được công bố trên tờ  JAMA Internal Medicine tương tự như vậy đã không tìm thấy một tác dụng hạ huyết áp của vitamin D và đã đưa khuyến cáo không  dùng bổ sung vitamin này cho mục đích đó. Hiện nay, không có đủ bằng chứng để kết luận rằng vitamin D bổ sung có thể giảm nguy cơ huyết áp cao, bệnh tim, đột quỵ.

Một nghiên cứu liên tục quy mô lớn tên là VITAL (Vitamin D và Omega-3 Trial) nhằm cung cấp thêm bằng chứng về giá trị tiềm năng của thuốc bổ sung vitamin D và axit béo omega-3  trong việc ngăn ngừa ung thư và bệnh tim mạch. Thử nghiệm này  được tài trợ bởi Viện Y khoa quốc gia, đã tuyển mộ được 25.875 người tham gia từ khắp nơi trên nước Mỹ, nam giới trên 50 tuổi và nữ giới trên 55 tuổi-n là những gười chưa  bao giờ bị cơn đột quỵ hoặc được chẩn đoán mắc bệnh tim hay ung thư. Những người tham gia đã được chỉ định ngẫu nhiên để dùng hoặc là bổ sung cả 2 loại  2.000 IU vitamin D, 1.000 mg dầu cá,, hoặc là  giả dược. VITAL được dự kiến sẽ được hoàn thành vào Tháng Mười 2017.

Ung thư

Các nghiên cứu quan sát về đề tài này đã nhận thấy nồng độvitamin Dtrong máu cao có liên quan đến sự giảm của  nguy cơ ung thư ruột kết. Ví dụ, một nghiên cứu chéo trong khoảng  3.121 người từ 50 tuổi trở lên cho thấy những người uống  lượng vitamin D cao nhất (hơn 645 IU mỗi ngày) ít có khả năng có tổn thương ung thư (có thể phát hiện qua nội soi đại tràng) hơn những người dùng liều thấp hơn. Một phân tích 16.618 người tham gia vào cuộc khảo sát dinh dưỡng NHANES phát hiện ra mối quan hệ giữa tình trạng vitamin D và ung thư đại tràng, nhưng không thấy có  loại ung thư khác.

Tuy vậy, các thử nghiệm ngẫu nhiên, vẫn chưa phát hiện thấy lợi ích giữa việc bổ sung vitamin D và giảm nguy cơ ung thư. Ngoài ra, trong các nghiên cứu quan sát, hầu hết các khác biệt về nồng độ vitamin D trong máu lại là  liên quan đến tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, chứ không phải chế độ ăn uống từ thực phẩm bổ sung.

Bởi phản bác rằng trong khi cố gắng lấy vitamin D từ ánh mặt trời, đòng thời sẽ làm tăng nguy cơ ung thư da do tiếp xúc với tia cực tím, một số phân tích cho rằng bất kỳ khả năng gia tăng bệnh ung thư da (do việc phơi  cánh tay, chân, hoặc lưng  (ko xoa kem chống nắng) dưới  ánh nắng mặt trời thêm khoảng từ 5 đến 10 phút  trong khoảng  10:00-15:00h hàng ngày ) cũng  sẽ được bù đắp bởi sự giảm  nguy cơ các bệnh ung thư khác.

Không có đủ bằng chứng vững chắc để xác định lợi hay hại của việc bổ sung vitamin D để trị bệnh ung thư, nên USPSTF không khuyến cáo uống bổ sung vitamin D để ngừa ung thư. Hy vọng các kết quả từ thử nghiệm VITAL sẽ cho chúng ta thêm thông tin về chủ đề này.